پروژه رابطه تیپ شخصیتی، رفتار خود مراقبتی و پیامد درمان بیماران دیابتی

مقدمه

هرچه بیشتر از قرن بیست و یکم می گذرد بیشتر شاهد جهانی شدن، تغییر در سبک زندگی مردم و صنعتی شدن هستیم که یکی از نتایج این پیشرفتها تغییر در الگوی بیماریهاست. تا چندی پیش بیماریهای واگیر به عنوان بزرگترین مشکل بهداشتی کشورهای جهان سوم به شمار می رفت اما در حال حاضر افزایش نقش بیماریهای غیر واگیر در مرگ و میر، مخصوصاً در کشورهای در حال توسعه تهدیدی جدی محسوب می شود از جمله بیماری های مهم این گروه دیابت است. دیابت یک بیماری مزمن غده درون ریز می باشد که ویژگی آن سوء عملکرد در سوخت و ساز گلوکز ناشی از اشکالاتی در تولید یا بهره گیری از هورمون انسولین است. این بیماری سه شکل اصلی دارد.

1- نوع I وابسته به انسولین (IDDM) 2- نوع II یا غیر وابسته به انسولین (NIDMM) 3- دیابت بارداری (زارع شاه آبادی، حاجی زاده، میمندی، ابراهیمی صدرآبادی 1389). خطرهای دراز مدت بیماری قند برای سلامت بی نهایت جدی و شدیدند که از قبیل مرگ زود هنگام، نابینا شدن از دست دادن یک عضو در صورت عدم کنترل قانقاریا، و ناتوانی جنسی هستند. بیمارانی بیش از همه در معرض خطر چنین مشکلاتی قرار دارند که برای درمان به انسولین نیازمندند و بیماریشان در کودکی، دوران بلوغ یا اوان بزرگسالی شروع شده است.(سارافینو ، 1387).

با افزایش تعداد بیماران دیابتی هزینه های اقتصادی این بیماری از اهمیت ویژه برخوردار می شود. دیابت و عوارض آن در حال حاضر بعد از اختلالات ذهنی پرهزینه ترین بیماریهای مزمن محسوب می شود(حیدری ،نوری، شیرازی،سالمی،سنجری، 1387).دیابت در بسیاری از کشورها درسنین 20- 70 سالگی علت اصلی کوری وسردسته علل قطع عضو ونارسایی مزمن کلیه محسوب می شود (هاریسون ،1384).دراثر این بیماری ،امید به زندگی دربیماران میانسال 5 تا 10 سال کاهش یافته وتعداد بیمارانی که به علت دیابت در بیمارستان بستری می شوند نسبت به سایر بیماری ها ی مزمن 4/2 برابر بیشتر می باشد. این بیماری مستلزم رفتارهای خود مراقبتی در تمام طول عمر است ،یکی از مهمترین عواملی که در کنترل مطلوب بیماری ، بهبود فرایند و پیامد درمان در بیماران دیابتی موثر است پیروی از درمان و رژیم های درمانی می باشد(سارافینو، 1387). رفتار خود مراقبتی، یک مفهوم کلیدی در ارتقا سلامت است و به تصمیم ها و اقداماتی اشاره دارد که یک فرد می تواند اتخاذ کند تا از عهده یک مشکل سلامتی برآید یا سلامتش را بهبود بخشد، اشاره دارد.

در حالت کلی خود مراقبتی به آن دسته از رفتارها گفته می شود که بر سلامت افراد تاثیر می گذارند. جستجوی اطلاعات مربوط به حیطه سلامت، مراجعه به پزشک بر یک مبنای منظم، ورزش کردن، بیشتر استراحت کردن، تغییرات در سبک زندگی، پیروی از رژیم های غذایی کم چرب، نظارت برعلایم حیاتی و حساس شدن نسبت به وضعیت بیماری خود، از جمله رفتارهای خود مراقبتی هستند. بیماری دیابت در حقیقت یک بیماری خود مدیریتی است چنانچه بیمار نخواهد و یا قادر نباشد بیماری خود را کنترل کند به هیچ عنوان نمی توان به او کمک کرد.

این عامل اساسی در پیش بینی پیامد درمان می تواند متاثر از عوامل متعددی همچون تیپ های شخصیتی افراد باشد بی تردید اصطلاح شخصیت یکی از بحث برانگیزتر÷ین و در عین حال جذابترین مفاهیمی است که در علم روان شناسی وجود دارد. شخصیت مجموعه ای پایدار از ویژگی ها و گرایش هاست که مشابهت و تفاوت های رفتار روانشناختی افراد (افکار، احساسات، اعمال) را که دارای تداوم زمانی بوده و ممکن است به واسطه فشارهای اجتماعی و زیست شناختی موقعیت های بلاواسطه شناخته شوند و یا به آسانی درک نشوند را مشخص می کند. بر این اساس هدف ازاین مطالعه ،بررسی رابطه بین تیپ های شخصیتی با رفتارهای خود مراقبتی و پیامد درمان در بیماران دیابتی بوده است.

--------

رابطه تیپ شخصیتی با رفتارهای خود مراقبتی و پیامد درمان در بیماران دیابتی

عناوین مطالب

فصل اول کلیات تحقیق (مقدمه، بیان مسئله، اهمیت و ضرورت تحقیق، فرضیه ها، اهداف پژوهش، تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها)

فصل دوم مبانی نظری و پیشینه تحقیق (مقدمه، دیابت نوع II، تأثیرات بیماری دیابت بر سلامت، فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی دیابت، سبب شناسی دیابت، عوارض دیابت، درمان، رژیم های پزشکی برای بیماری دیابت، مداخلات روانشناختی برای بیماران دیابتی، خود مدیریتی، الگوی باورهای بهداشتی، عوامل مرتبط با رفتار خود مراقبتی، کنترل و اداره دیابت، تاریخچه و تعاریف شخصیت، عوامل بوجود آورنده شخصیت، رشد شخصیت، طرح پنج عاملی شخصیت، پنج عامل اصلی، پیشینه، خود مراقبتی، شخصیت، پیامد درمان)

فصل سوم روش تحقیق (روش پژوهش، جامعه آماری، نمونه آماری و روش نمونه گیری، روش گرد آوری اطلاعات، ابزار گرد آوری اطلاعات، فرم کوتاه پرسشنامه ویژگیهای شخصیتی (NEO-FFI)، روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، منابع)

------------------

رفتار خود مراقبتی و تیپ شخصیت در بیماران دیابتی

تأثیرات بیماری دیابت بر سلامت

بیماری قند ممکن است هر سال علت مستقیم مرگ ده ها هزار نفر در ایالات متحده باشد. یک جنبۀ تأسف آور این مرگ ها این است که بسیاری از آنها- شاید یک سوم آنها- از عوارض حادی مثل کتواسیدوز ناشی می شوند که معمولاً با مصرف کردن دارو به صورتی متناسب می توان از آنها پیشگیری کرد. تعداد کمی از افراد مبتلا به بیماری دیابت در صورت پیروی از رژیم های دارویی توصیه شده برای کنترل قند، جان خود را از دست می دهند. اما مرگهایی که فقط بیماری دیابت علت آنهاست، تنها بخشی از عوارض خطرناک این بیماری را برای سلامت تشکیل می دهد. بیماری قند در ایجاد مشکلات بهداشتی ناتوان کننده متنوعی دخالت دارد و هر سال علت غیرمستقیم حدود 000/100 مرگ است. یکی از مشکلات بهداشتی ناشی از بیماری قند، نوروپاتی یا بیماری عصب است. میزان بالای قند خون، باعث انجام واکنشهایی شیمیایی می شود که غلاف میلین (غلاف محافظ اعصاب) را از بین می برند. هنگامی که این امر در اعصاب محیطی (پریفرال) از قبیل پا روی دهد، فرد حس لامسه را در مناطق مبتلا از دست می دهد یا به حس هایی غیرطبیعی شبیه به درد مزمن مبتلا می شود. وقتی که آسیب در رشته های عصبی خودکار (اتونوم) اتفاق بیفتد، نشانه های بالینی ممکن است، شامل احساس گیجی مزمن، بی اختیاری ادرار، و ناتوانی جنسی (در مردان) باشد. ...

مداخلات روانشناختی برای بیماران دیابتی

مداخلات روانشناختی نیز در خصوص دیابت انجام گرفته که آن را می توان در سه دسته طبقه بندی کرد: گروههای حمایتی، آموزش مهارتهای مقابله ای و روان درمانی. مداخلات روانشناختی به سه شیوه می توانند در کنترل دیابت تاثیرگذار باشند. اولین کاری که می توانند انجام دهند این است که به بیماران کمک کنند تا بیماری خود را بپذیرند. دوم اینکه آنها را در ایجاد یکسری تغییرات رفتاری در جهت افزایش رفتارهای خود مراقبتی یاری کنند و سوم موانع روانشناختی (نظیر افسردگی، باورهای غلط و ...) را که کنترل بیماری را دچار مشکل می سازد از میان بردارند.

دیابت علاوه بر عوارض خطرناک جسمی عوارض روانی نیز دارد. افسردگی از جمله این عوارض روحی و روانی می باشد که در مبتلایان به دیابت نوع 2 بسیار شایع است. به طوری که از هر پنج بیمار مبتلا به دیابت یک نفر از افسردگی رنج می برد اضطراب نیز در افراد دیابتی بسیار شایع است.

...